روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهوری شب گذشته در بخش دوم سخنان خود در این برنامه به توسعه زیست بوم شکل گرفته برای ترغیب بازگشت نخبگانی که از ایران رفته اند به عنوان یکی از اولویت‌های معاونت علمی، اشاره کرد و گفت: ایران یکی از کشورهای غنی از استعدادهای ناب انسانی و دانشی است و این موضوع بر کسی پوشیده نیست. برخی از این استعدادها بعد از تحصیل در ایران؛ به دلایل مختلفی تصمیم می‌گیرند به کشورهای دیگر بروند و از تجربیات دیگری برخوردار شوند. بعضا این رفتن ها به دلیل خسته شدن از شرایط و موانعی است که وجود دارد.

وی افزود: بیشتر بچه هایی که از کشور خارج می‌شوند کشورشان را دوست دارند. همه در یک اعتقاد مشترک هستیم و آن هم دوست داشتن ایران است. من خودم با دوستان و هم کلاسی های قدیمی که از ایران رفته اند ارتباط دارم و به این باور رسیده ام که اگر آنها بتوانند و بدانند که در پیشرفت ایران موثر هستند حتما قدمی برای کشور برخواهند داشت.

دهقانی فیروزآبادی معتقد است که برای ترغیب بازگشت نخبگان و کارآفرینان به کشور صرفا انجام کارهای کوچک و کم ارزش مالی جوابگو و انگیزه‌بخش نیست. انگیزه‌ای که نخبگان به دنبال آن هستند؛ اثرگذاری و مفید بودنشان در جامعه و پیشرفت کشور است. به همین دلیل تمهیداتی در نظر گرفته‌ایم تا بتوانیم برای نخبگان واقعی که استعداد دارند، برای بروز آن تلاش مجدانه می کنند و در مسیر کشور و خدمت رسانی به مردم از آن بهره می برند؛ حمایت کنیم.

به دغدغه تامین مسکن نخبگان پاسخ می‌دهیم

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ادامه داد: بحث تامین مسکن یکی از این تمهیداتی است که برای این افراد در نظر گرفته‌ایم. یکی از دغدغه های اصلی این نخبگان داخلی و خارجی دغدغه مسکن است که این کار را با همکاری نهادها و برخی دانشگاه ها آغاز کرده‌ایم. مثلا دانشگاه شریف چند وقت پیش تفاهم‌نامه‌ای برای تامین مسکن نخبگان دانشگاهی خود امضا کرد. دانشگاه تهران نیز برنامه احداث 2500 واحد مسکونی را در نظر گرفته است. در اجرایی شدن این طرح باید از همکاری خوب شهرداری تهران و وزارت مسکن تشکر کنیم.

جذب نخبگان در هیات علمی دانشگاه‌ها کلید خورد

رییس بنیاد ملی نخبگان با اشاره به تمهید بعدی در نظر گرفته شده برای این افراد، بیان کرد: دومین حمایت ما تامین اشتغال برای این افراد است. بسیاری از نخبگان علاقه دارند اعضای هیات علمی دانشگاه باشند. یک همکاری خوب میان معاونت علمی و وزارت علوم شکل گرفته است با نام «آیین‌نامه جذب نخبگان» تا بچه هایی که استعدادهای ویژه دارند در کمترین زمان در یکی از دانشگاهای خوبی که علاقه‌مند هستند به عنوان عضو هیات علمی جذب شوند.

دهقانی فیروزآبادی افزود: مسیر اصلی و تمهید سومی که باید دنبال شود این است که برای فعالیت این بچه‌ها بازارسازی کنیم. قسمت زیادی از بازار مصرفی بخش دولتی ما کالاها و خدمات فناورانه‌ای است که بعضا از بازار خارجی تامین می شود. اگر بتوانیم با سازوکارهایی قانونی فرصت هایی ایجاد کنیم که بچه‌هایی که از ایران رفته یا مانده‌اند احساس کنند می‌توانند با ورود خود این نیازها را تامین کنند بسیار خوب خواهد بود و خود به خود بازگشت آنها به کشور اتفاق می‌افتد آن هم بازگشتی بر مبنای میل و خواسته خودشان با هدف تاثیرگذاری نه بازگشت مصنوعی و بی ثمر.

وی با اشاره به جلسه روز گذشته خود با وزیر نفت، گفت: در این جلسه مقرر شد تفاهم‌نامه‌های همکاری ثروت‌آفرین و حلال مشکلات فناورانه با این صنعت منعقد شود که به زودی آنها را به مرحله امضا و اجرا می‌رسانیم. به نظرم وجود «فرصت برای تولید محصولات با فناوری بالا»، «بازار تضمین شده» و «حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان» می‌تواند ابزار ترغیبی خوبی برای تشویق به ماندن در کشور و بازگشت نخبگان باشد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهوری اعتقاد دارد که اگر فرصت اثرگذاری برای نخبگان ایجاد کنیم یقین دارم تمام کسانیکه علاقه مند به ایران هستند بازمی گردند. نکته دیگر اینکه من باور دارم مرزهای ایران در مرزهای جغرافیایی خلاصه نمی شود و در قلب همه کسانی است که در اقصی نقاط دنیا به کشور علاقه دارند. برخی از بچه ها از کشور رفته اند و بیرون از مرزها برای خود زندگی تشکیل داده اند و شرایط بازگشت ندارند ولی این افراد هم اگر از همان کشورها بتوانند به ایران خدمت کنند؛ این کار را خواهند کرد.

پیوست عاطفی و اجتماعی نخبگان ایرانی مهاجرت کرده را بیشتر کنیم

دهقانی فیروزآبادی همچنین گفت: یکی دیگر از فرصت هایی که به شکل جدی پیگیری می کنیم این است که از این ظرفیت های دانشی و تخصصی در شرکت های دانش بنیان و فناوری محور که در دیگر کشورها شکل گرفته اند برای حل مسایل فناورانه داخلی استفاده کنیم.  اگر اثرگذاری این افراد محقق شود؛ پیوست عاطفی، فرهنگی و اجتماعی آنها با کشور شکل خواهد گرفت.

وی افزود: نخبگان کشورمان علاقه زیادی به ارائه خدمت به کشور دارند و اگر فرصت فراهم شود قطعا می‌مانند و در پیشرفت کشور اثرگذار خواهند بود. پس باید سعی کنیم از آنها برای ایجاد کسب و کارهایشان حمایت کنیم.

دهقانی فیروزآبادی با اشاره به بروز غفلت‌های طی چند سال اخیر نسبت به مهاجرت نخبگان و تلاش های ناکافی برای بازگرداندن آنها به کشور، بیان کرد: اگر بخواهیم در این زمینه واقع نگرانه نگاه کنیم می توانم بگویم که می‌شد وضعیت از شرایط فعلی بسیار بهتر باشد. ما در 10 سال گذشته کمتر به این موضوع توجه  و بیشتر غفلت کرده ایم و امروز آثار منفی آن را شاهد هستیم. چیزی که امروز می بینیم نتیجه اشتباهات یک ساله نیست. پدیده های اجتماعی معمولا نتیجه 10 سال سیاستگذاری هستند. ما در برخی جهات متاسفانه دهه 90 را از دست دادیم که آثار آن امروز مشهود است.

وی ادامه داد: من پس از دفاع از پایان نامه خود در دانشگاه شریف از کانادا دعوت نامه وسوسه انگیزی داشتم اما چون همزمان با تحصیل در کشور کار هم می کردم و با فرصت های فعالیت و اثرگذاری در کشور آشنا بودم؛ این دعوت را نپذیرفتم. بنابراین اگر بچه های ما هم بدانند که در ایران چه فرصت های خوب و نابی برای پیشرفت و اثرگذاری وجود دارد قطعا انتخاب آنها ماندگاری در کشور است. من به عنوان کسی که در این زیست بوم زیست کرده ام و با چند و چون آشنا هستم می گویم آینده کشور بسیار روشن است.

به گفته معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهوری یکی از دلایلی که بچه ها تصمیم می‌گیرند از ایران بروند این است که خبر ندارند در کشور چه خبر است. فلسفه «طرح گردشگری ایران؛ مرز پرگهر» که قرار است با همکاری نهادهای مختلف کشور به اجرا دربیاید به دنبال این است که شناخت درستی از وضعیت فعلی کشور و دستاورهای به دست آمده به مشارکت کنندگان در این اردوها ارائه کند.

وی ادامه داد: این واقعیت است که مسوولان کشورهایی که زمانی فکر نمی کردیم در فناوری های مختلف به پای آنها برسیم وقتی از ایران دیدن می کنند؛ شگفت زده می شوند از دیدن دستاوردها و محصولات. متاسفانه این اتفاق را بچه‌های ما ندیدند و نمی‌دانند. ما در ترویج و تبین دستاوردهای فناورانه و نوآورانه کشور ضعیف عمل کردیم.

دهقانی فیروزآبادی با تشکر از همکاری رسانه ملی و دیگر رسانه ها بابت کمک به این شناخت درست از توانمندی های فناورانه و دانشی کشور، بیان کرد: مردم به وجود توانمندی های بومی در کشور باور دارند اما  این باور را باید مردم و به ویژه نخبگان بیشتر لمس کنند. نظر من این است که همین مشکلات فرصت کار برای نخبگان و کارآفرینان ایجاد می کند. چون هر مشکلی که کشف و حل می شود زمینه ایجاد یک شرکت و کسب‌وکار را فراهم می‌کند.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری

#23